DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Hesaplama

Türk Borçlar Kanununa göre kendi kusuruyla ve hukuka aykırı fiiliyle bir başkasını zarara uğratanlar bu zararı gidermelidir. Dolayısıyla bir kimse, kusurlu hareketiyle ya da hukuka aykırı bir eylemiyle zarar verdiğinde, meydana getirdiği bu zararı gidermesi gerekmektedir. Kişilerin haksız fiil teşkil eden bir davranışından dolayı başkaları zarar görmüş olabilir. Fakat, bu haksız fiilden dolayı bir başkasının ölmesi halinde ölenin yakınlarına destekten yoksun kalma tazminatı verilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, ölümle sonuçlanan bir fiil nedeniyle ölen kimsenin yakınlarının isteyebileceği tazminatlar arasında destekten yoksun kalma tazminatı da bulunmaktadır. Bu tazminatla birlikte haksız fiil sonucunda meydana gelen zarar bir ölçüde giderilmektedir. Bu zararların mümkün oranda giderilebilmesi için destekten yoksun kalma tazminatı hesaplama işinin teknik ve hukuki bilgi gerektirdiğinin bilinmesi, alacaklıların iyi bir şekilde belirlenmesi ve dilekçenin dikkatli yazılarak tazminat miktarının açıkça belirtilmesi önemlidir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nedir?

Ölümle sonuçlanan bir kazanın oluşmasında kusuru bulunan bir kimse, kazada yaşamını yitiren kişi/lerin ölümü nedeniyle sorumludur. Bundan dolayı, kişinin ölmesine neden olmasından dolayı ortaya çıkan yasal yükümlülükleri kazaya sebep olan kişi karşılamalıdır. Ölümle sonuçlanan bir fiil nedeniyle ölen kimsenin yakınlarının isteyebileceği tazminatlar arasında destekten yoksun kalma tazminatı da bulunmaktadır.

Destekten yoksun kalınması halinde verilen tazminatı, can kaybı nedeniyle zarara uğrayan, ölenin yakınları alabilir. Bu tazminat, haksız fiil sonucunda ölen bir kimsenin yakınlarına verilmesi gerekli özel bir haksız fiil tazminatıdır. Tazminat hakkı, ölenin yakınlarına verilmekte ve hukuka aykırı bir fiilden dolayı zarara uğrayan yakınların, kusurlu hareketiyle bu zararı meydana getiren kimseden alabilecekleri bir haktır.

Haksız fiilden dolayı zarar gören kimse yaşamını yitirdiğinden, kendisine yapılan haksızlığı öne sürememektedir. Tazminat hakkını, ölenin yakınları can kaybı yaşamaları nedeniyle alabilirler. Çünkü, hayatını kaybeden kimsenin öne sürebileceği bu hak, onun hayatta olmaması nedeniyle, menfaat dengesi sağlanarak, onun yakınlarına verilmektedir.

Ölümlü kaza sonrası destekten yoksun kalma tazminatını kimler isteyebilir?

Trafik kazasında ölen kimsenin yakınları, ölenin parasal, ayni yahut hizmet desteğinden yoksun kalmış olabilir. Bu tazminat, yalnızca ölenin kanuni mirasçılarına değil, ölenin desteğinden yoksun kalmasından dolayı zarara uğrayan bir kimseye de verilmektedir.

Ölenin desteğinden yoksun kalanlar ;

1. Ölenin sağ kalan eşi, evlilik sürecinde birbirlerine bakma yükümlüsü olması nedeniyle bu tazminatı isteyebilir.
2. Ölenin çocukları, ölenin nafakasını vermekle yükümlü olması nedeniyle tazminatı isteyebilir.
3. Ölenin nişanlısına, ölüm öncesinde fiil bir desteği varsa, ölümden dolayı, nişanlı da müstakbel desteği kaybetmesinden dolayı tazminat talep edebilir.
4. Anne ve babasının tazminat isteği için ölenin hayattayken destekte bulunuyor olması gerekmemektedir. Ölenin, daha sonra destekte bulunacağı konusunda bir kanı oluşursa anne ve babası da tazminat talep edebilir. Örneğin burada anne babanın yaşlılıklarında, ölenin desteğine ihtiyacı olacağı varsayımıyla hareket edilmelidir.
5. Ölenin, yaşarken kardeşlerine devamlı ve düzenli bir desteği varsa, ölümden dolayı kardeşler de bu tazminatı isteyebilirler.
6. Ölenin desteğinden yoksun kalan üçüncü kişilerin tazminat alabilmeleri için ölüm nedeniyle ne şekilde zarara uğradıklarını ispatlamaları gerekecektir. Örneğin, ölen kişinin sürekli olarak burs verdiği bir öğrencinin, destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunabilmesi mümkündür.

Destekten Yoksun Kalma Tazminat Davasının Şartları

Herkesin destekten yoksun kalması halinde tazminat isteyebilmesi mümkün olmamaktadır. Bazı koşulların bulunması halinde, bu tazminatı isteyebilecek olanlar, dava yoluna gidebilecektir. Buna göre;

1. Bir ölüm olayı meydana gelmelidir. Haksız fiil sonucunda bir kimsenin ölmesi halinde, yakınları ya da üçüncü kişiler destekten yoksun kalma tazminatını isteyebilir. Dolayısıyla yaralanan kişilerin destekçilerinin bu tazminatı isteyebilmesi mümkün değildir.
2. Ölenin kimsenin destekçisi olmak gerekmektedir. Herkes, destekten yoksun kalması durumunda tazminat isteyememektedir. Yasada, yalnızca ölen kimsenin desteğinden yoksun kalanların bu tazminatı isteyebileceği belirtilmektedir. Tazminat talebinde bulunanlar, ölenin destekçisi olduklarını ispat etmelidir.
3. Bakım ihtiyacı bulunması ve destekten yoksun kalınması gerekmektedir. Tazminat talebinde bulunan kimse, ölüm nedeniyle artık destek alamayacak ve bundan mahrum kalacaktır.

Tek Taraflı Trafik Kazasında Destekten Yoksun Kalma Tazminatı İstenebilir mi?

Bir aracın bir başkasının aracına ya da yayalara zarar vermeden meydana gelen kaza, tek taraflı trafik kazası olarak adlandırılmaktadır. Bu kazada, yalnızca aracın sürücüsü ya da araçta bulunan kimseler ya da araç zarara uğramaktadır. Yargıtay kararlarında ölen kimse tam kusurlu olsa da ölenin yakınlarına destekten yoksun kalma tazminatının verileceği belirtilmektedir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Hesaplama

Bu tazminatı hesaplamak teknik bir yöntem gerektirmektedir. Tazminatın konusu olan zararların tespit edilebilmesi için çok fazla parametrenin bilinmesi gerekebilir. Bunlar arasında ölenin yaşı, kusur durumu, bakmakla yükümlü olduğu kimselerin bulunup bulunmadığı, bu kimselerin zenginleşme ihtimalleri, ölenin evli olup olmadığı gibi kriterler destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanmasında dikkate alınmaktadır.

Destekten yoksun kalma tazminatı maddi bir tazminat türüdür. Tazminat hakkına sahip ölenin yakınları, uğramış olduğu ya da uğrayabilecekleri zararları isteyebilir. Müstakbel zararın ne kadar olduğu farazi olarak belirlenebildiğinden diğer maddi tazminat türleri karşısında oldukça zordur. Buna göre ölenin yaşamış olması halinde yakınların refah düzeyleri ve ölümden dolayı kaybettikleri olanaklar ile kaybettikleri yaşam arasında denge kurulmalıdır. Tazminat verilmesiyle hakkaniyetli bir çözüm ortaya konulmak istenmektedir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatında Zamanaşımı

Haksız fiil nedeniyle ortaya çıkan zararlara ilişkin talepler, zarar ve tazminat yükümlüsünün öğrenilmesi üzerine 2 yıllık zamanaşımında istenebilir. Ancak bu süre, kaza tarihi itibariyle 10 yılı geçemeyecektir. Fakat, ceza kanunlarında daha uzun bir zamanaşımı öngörülen bir cezanın verilmesini gerektiren bir fiilden dolayı, bu sürelerde, tazminat istenebilecektir.

Destekten yoksun kalma tazminatının istenebileceği süre, destekte bulunan kimsenin ölmesiyle başlar. Kişinin ölmesiyle başlayan tazminat talebi, zamanaşımının dolmasıyla artık öne sürülemez. Bu tazminatın istenmesine konu fiilin, ceza hukukunda suç teşkil etmesi halinde, bu suç için belirlenen zamanaşımı süresi dikkate alınmalıdır.