KAZALAR SONUCU ARAÇTA OLUŞAN DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ BEDELİ KUSURLU ARAÇ SAHİBİ VEYA SİGORTA ŞİRKETİNDEN ALINABİLİR Mİ?

Değer kaybı nedir?Araçların kazaya karışması akabinde bu kaza sebebiyle onarım gören araçların,ikinci el piyasa değerlerinde meydana gelen maddi kaybı ifade etmektedir. Kazasonucu hasar gören araç, tamamen tamir edilse dahi, araçta güncel değer kaybımeydana gelecektir. Bu aracın, emsallerine göre satışı zorlaşacak ve ikinci eldeğeri düşen araç, daha düşük bir fiyata satılmak zorunda kalacaktır. Busebepledir ki hukuk bunu korumuştur. Herhangi bir trafik kazasının ardından hasar görmüş araç, onarılmış olsadahi TRAMER kayıtlarında hasarlı araç olarak yer almaktadır. Bu durum da aracındeğerinin azalmasına neden olmaktadır. Aracın değer kaybına uğraması,orjinalliğini de yitirmesi olarak da tanımlanmaktadır.

Pek çok kazanınardından araç sahipleri aracını tamir ettirip satmayı düşünmektedir. Aracınhasarının gözlemlenebildiği durumlarda aracınikinci el fiyatında ciddi düşüşler meydana gelmektedir. Bu durum da araçsahiplerinin ciddi manada canını sıkmakla birlikte araç sahiplerinin aleyhinebir durum oluşturmaktadır. Zira araçlar onarılsa bile araçtaki hasar miktarınave hasarın yerine göre aracın değeri düşmektedir.

Herşeyden önce bilmek gerekir ki araç değer kaybı sübjektif bir konudur. Araçdeğer kaybı farklı ülkeler ve farklı kültürlerde tamamen farklı algılanmaktadır.Bazı ülkelerde araç satılmadan önce tamamen boyanması satılabilirliğini vedeğerini arttırırken bizim ülkemizde ise tam tersi bir algı mevcuttur. Ülkemizdeözellikle 90’lı yılların başından itibaren ikinci el araç işi yapan galerici ve kuruluşların karlılık ve pazarlıkgücünü arttırmak amacı ile oluşturulmuş bir araç değer kaybı algısı mevcuttur.Burada tamamen pazarlık gücüne dayananzaman zaman aşırıya kaçan ve araç sahiplerini mağdur eden uygulamalar söz konusudur.İşte tam burada sorunlar ortaya çıkmaktadır. Değer kaybı algısı ile oluşan buzararı kim ,nasıl ve hangi sürelerde karşılayacaktır ?

Trafik kazasından kaynaklanan tazminat davalarında,zarar veren taraf, kusuru oranında gerçek zarardan sorumlu olur. Zarar verenin aracını Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ilesigortalayan sigorta şirketi de zarar veren ile birlikte zarar görenin gerçekzararından sorumludur. Trafik kazasında zarar

gören aracın hasarı onarılsa dahionarımdan sonra aracın piyasa rayiç satış fiyatında düşüklük oluşacağı gerçeğikarşısında, kaza sebebiyle araçta meydana gelen değer kaybı, gerçek zarariçinde değerlendirilir ve bu zarardan hem zarar veren hem de zorunlu trafik sigortacısı sorumludur. Öncelikledeğer kaybı talep hakkının oluşması için bazı şartların oluşması gerekmektedir.

Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Araç değer kaybı Sigorta Tahkim Kurulunda veya mahkemede uzmanbilirkişilerce (ekspertiz) yapılmaktadır. Bu hesap ne tahkim kurulu hakeminin ,ne hakimin ve de avukatın takdir edeceğibir hesaplama olmayıp piyasa koşullarını bilen bilirkişilerce yapılmaktadır. Pekibilirkişiler aracın değerini takdir ederken göz önüne aldıkları hususlarnelerdir?

Araç değerhesaplamasında etkisi bulunan bir çok etken bulunmakta olup bu değişkenlerinbazıları araç bazıları ise araç kullanım şekliyle alakalıdır.

Değer kaybını etkileyen değişkenler nelerdir? a-) Aracın üretim yılı

b-) Hasar geçmişi ve niteliği

c-)Aracın Kilometresi

d-)Aracın Marka ve modeli

e-) Aracın trafiğe çıkış tarihi

f-) Aracın Pazar değeri

aracın değer kaybının hesaplamasında etkilifaktörlerdir. Örneğin 100.000 TL değerinde 2018 model bir araç azayakarıştığında bu kaza sonucunda aracın bazı parçalarında değişim ,bazıparçalarında ise boya işlemi gerçekleşmiş olsun. Burada dava açıldıktan veya sigorta tahkimkomisyonuna başvurulduğunda değer kaybının hesabı için bilirkişi incelemesiyapılacaktır. İnceleme sonunda aracın kazadan sonra aracın değerinin 87.000 TLolduğu tespit edildiğinde aracın kaza sonucu oluşan değer kaybının 100.000 -87.000 = 13.000 TL olduğu anlaşılacak vebu aradaki farkın aracı değer kaybına uğrayana ödenmesine karar verilir.

ARAÇ DEĞER KAYBI BAŞVURUSU NASIL, NEREYE ve HANGİZAMAN İÇİNDE YAPILIR?

Öncelikle araç değer kaybının alınabilmesi için

2 yıllık süre içerisinde başvuruyapılmalıdır. 2 yıl içinde başvuru yapılmaz ise araç değer kaybıalınamayacaktır. İki yıllık süre zamanaşımı süresidir.

Başvuruyapacak olanın kazada mağdur, kusursuz veya daha az kusurlu olması gerekir.%100kusurlu olan taraf başvuru hakkına sahip değildir.

Başvuruöncelikle kazada kusurlu olanın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortacısına (TrafikSigortasına) yapılmalıdır. Bu bir ön şart olup sigorta şirketi ödeme yapmaz isedaha sonraki aşamada Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılabilir veya davaaçılabilir. Sigorta Tahkim Komisyonu mahkeme gibi karar vermekte olup en fazla4 ay içinde karar vermek zorundadır. Kusurlu tarafın sigortasına yapılanbaşvuruda gerçek zararın tamamı ödenmez ise aradaki fark için de Sigorta TahkimKomisyonuna başvuru yapılabilecektir.

Kusurluaracın Trafik Sigortası(ZMSS)sı yok ise aracın malikine karşı dava açılabilecektir.Ayrıca araç sürücüsü ile maliki farklı ise her ikisine birden davaaçılabileceği gibi sadece sürücüye karşı da açılabilir

Değer kaybından başkaca neler talep edilebilir?

Kaza sebebi ile aracını kullanamadığınız süre içinaraç kiralandı ise bedeli, aracın ticari bir araç olması halinde aracınkullanılamadığı süre için mahrum kalınan kar da talep edilebilecektir.

Kusurluaracın sigortacısına başvuru yapmadan önce ekspertiz raporu aldırıp başvuruyapmakta fayda vardır. Böylece araçtaki gerçek değer kaybının sigortatarafından ödenip ödenmediği tespit edilebilecek ve gerçek değer ödenmez iseSigorta tahkim Kuruluna başvuru yapılabilecektir. Ekspertiz ücreti de sigortatarafından ödenmek zorundadır.

ARACIN KAZADA PERT OLMASI HALİNDE NE YAPMALI?

Öncelikle şunubelirtmek gerekir ki aracın pert olması halinde kasko poliçesi sigortamız varise kendi kasko poliçemizin olduğu sigorta şirketinden aracın kaza anındakigüncel değeri talep edilmelidir. Bu tip taleplerde sigorta şirketleri geneldekasko poliçesinde aracın belirlenen değerini dikkate alarak ödeme yapmakta vebu yapılan veya sigorta şirketi tarafından teklif edilen bedeller genelliklearacın kaza anındaki güncel değerinden az olmaktadır. Örneğin 2020 Ocak ayındakasko poliçesi düzenlenen 2017 model bir aracın kasko poliçesinde değeri 100.000TL belirlenmiş olsun. Kaza 2020 yılı Kasım ayında gerçekleştiğinde aracıngüncel değeri 120.000 TL olduğu düşünüldüğünde sigorta şirketleri genellikle100.000 TL civarı ödeme yapmakta ve poliçe lehtarının 20.000 TL gerçek birzararı oluşmaktadır. Burada sigorta şirketinden 100.000 TL alındıktan sonra20.000 TL gerçek zararın karşılanması içinde Sigorta Tahkim Kurulunabaşvuru yapılabilir veya davaaçılabilir. Dava açılması halinde dava süreci uzun süreceğinden Sigorta TahkimKuruluna başvuru yapılması daha avantajlıdır. Zira yukarıda bahsettiğimiz gibiSigorta Tahkim Kurulu 4 ay süre içindekarar vermektedir.

Kasko poliçemizin olmaması halinde ise karşı taraf kusururun oranına göre aracımızın değerini karşıtaraf aracın sigorta şirketinden, sürücüsünden veya malikinden talepedebiliriz.

Sonolarak ; son iki yıl içinde kaza yapan araçlar kusurlu veya tam kusurlu değil iseler bu başvuruları yapabilecektir. İki yıllıksüre süre önemli olup bu süre zamanaşımı süresidir.